Ảnh minh họa: Rush

Chính quyền Mỹ sẽ triển khai hàng trăm điểm phát thuốc tại các hệ thống bán dược phẩm trên toàn quốc cũng như các trung tâm y tế cộng đồng trong tháng 3.

Tổng thống Biden thông tin, người Mỹ cũng có thể đặt kit test xét nghiệm Covid-19 miễn phí tại trang web của chính phủ vào tuần tới. Mỗi hộ gia đình đủ điều kiện đặt 4 bộ/đơn hàng, tối đa 2 đơn.

Hãng Pfizer dự kiến cung cấp 1 triệu liệu trình thuốc Paxlovid điều trị Covid-19 trong tháng này. Trong thử nghiệm lâm sàng, Paxlovid có hiệu quả 89% trong việc ngăn ngừa nhập viện ở những người có nguy cơ phát triển bệnh nặng.

Mỹ đã đạt đến một thời điểm mới trong đại dịch, với các ca bệnh nặng giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 7. Biến thể Omicron đã tràn vào quốc gia này trong tháng 12 và tháng 1, gây ra một làn sóng nhiễm bệnh lớn chưa từng có khiến nhiều bệnh viện bị quá tải.

Hiện tại, số ca nhiễm ở Mỹ hơn 40.000 ca/ngày, thấp hơn rất nhiều so với đỉnh dịch 1 triệu ca/ngày. 

Tổng thống Biden thông tin hầu hết người Mỹ hiện không cần đeo khẩu trang theo hướng dẫn mới do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) ban hành vào tuần trước.

“Với 75% số người trưởng thành được tiêm phòng đầy đủ và số ca nhập viện giảm 77%, hầu hết người dân có thể bỏ khẩu trang, trở lại làm việc, ở lại lớp học và tiến về phía trước một cách an toàn”, ông Biden đánh giá.

Theo vị lãnh đạo của Mỹ, quốc gia này đã chuẩn bị sẵn sàng đối mặt các biến thể, với khả năng triển khai vắc xin mới trong vòng 100 ngày nếu cần.

“Tôi không thể hứa một biến thể mới sẽ không xuất hiện. Nhưng tôi có thể hứa chúng tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để sẵn sàng nếu điều đó xảy ra”, ông Biden tuyên bố.

An Yên(Theo CNBC)

Hà Nội yêu cầu chỉ bán Molnupiravir cho F0 có đơn thuốc đúng quy định

Sở Y tế Hà Nội yêu cầu các nhà thuốc chỉ bán thuốc có hoạt chất Molnupiravir cho người mắc Covid-19 có đơn thuốc đúng quy định, tư vấn nguy cơ - lợi ích cho bệnh nhân khi bán thuốc.

Trên cơ sở những hướng dẫn này, UBND các quận, huyện biên soạn tài liệu “Hỏi – Đáp về xây dựng nhà ở, nhà xưởng” phát đến tận các hộ dân, làm cơ sở cho việc sinh hoạt khu phố, ấp, xã về điều kiện, thủ tục xây dựng nhà ở, nhà xưởng để người dân nắm rõ về pháp luật xây dựng.
 
“Sổ tay hướng dẫn xây dựng nhà ở riêng lẻ” Sở Xây dựng TP.HCM vừa hoàn chỉnh có 3 nội dung, đó là: Cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ (hướng dẫn về thủ tục, quy trình, hồ sơ xin cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ); các nội dung triển khai sau khi có giấy phép xây dựng; và xử lý vi phạm trật tự xây dựng.
 
Về thủ tục cấp giấy phép xây dựng (GPXD) nhà ở riêng lẻ, thẩm quyền cấp, điều chỉnh hay gia hạn GPXD đối với công trình nhà ở riêng lẻ thuộc UBND các quận, huyện. Thời gian giải quyết hồ sơ cấp GPXD đối với công trình nhà ở riêng lẻ là 15 ngày.
 
Các trường hợp được miễn GPXD gồm: Sửa chữa, cải tạo, lắp đặt thiết bị bên trong công trình không làm thay đổi kết cấu chịu lực và công năng sử dụng, không ảnh hưởng đến môi trường, an toàn công trình; sửa chữa, cải tạo làm thay đổi kiến trúc mặt ngoài không tiếp giáp với đường trong đô thị có yêu cầu về quản lý kiến trúc; nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, trừ nhà riêng lẻ xây dựng trong khi bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hoá.
 
Với các trường hợp miễn GPXD như nói trên, chủ công trình phải thông báo việc sửa chữa, cải tạo xây dựng đính kèm nội dung đến UBND cấp xã để theo dõi, tránh trường hợp bị xử phạt hành chính vì xây dựng không có GPXD.

Điều kiện, thủ tục hướng dẫn xây dựng nhà ỏ riêng lẻ sẽ được phát đến tận các hộ dân trên địa bàn TP.HCM.

Khi có nhu cầu xây dựng mới, sửa chữa cải tạo nhà ở riêng lẻ, chủ công trình phải nộp hồ sơ đề nghị cấp GPXD cho UBND các quận huyện, thành phố. Sở Xây dựng hướng dẫn khá chi tiết các thủ tục, điều kiện cần thiết để được cấp GPXD và khởi công xây dựng công trình.
 
Về xử lý vi phạm trật tự xây dựng, Sở Xây dựng TP.HCM đưa ra hướng dẫn chi tiết về các mức xử phạt hành chính, các biện pháp buộc khắc phục đối với trường hợp xây dựng sai phép, không phép.

Cụ thể, phạt tiền từ 3 – 5 triệu đồng đối với trường hợp sửa chữa, cải tạo nhà ở riêng lẻ tại đô thị sai phép; phạt tiền từ 5 – 10 triệu đồng đối với xây dựng sai phép nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hoá. Đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới nhưng xây dựng sai phép, phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng.

Các trường hợp xây dựng không phép nhà ở riêng lẻ tại đô thị sẽ bị phạt từ 20 – 30 triệu đồng; xây dựng không phép nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, di tích lịch sử - văn hoá bị phạt từ 10 – 20 triệu đồng.  
 
Hành vi xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng (đất nông nghiệp), theo Sở Xây dựng, chủ công trình sẽ bị xem xét xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Ngoài việc bị xử phạt tiền, chủ công trình còn bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả như buộc khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Sẽ hoàn tất tháo dỡ nhà sai phép của nguyên chánh thanh tra xây dựng quận sau Tết

 - Chủ công trình đã tự tháo dỡ các hạng mục vi phạm, trong khi đó các hạng mục sai phạm còn lại do ảnh hưởng đến kết cấu công trình nên UBND quận 10 đã giao cơ quan chức năng tính toán phương án an toàn khi tháo dỡ. 

Lần đầu tiên Barcelona hỏi Man City về Ferran Torres vào giữa tháng 8, không lâu sau khi Lionel Messi chuyển đến PSG, câu trả lời mà họ nhận được rất thẳng thừng: "Không thể nào, cậu ấy không phải để bán".

Man City không xem Ferran là món hàng để kinh doanh, khi anh được Pep Guardiola ưu ái.

Ferran Torres rời Man City để gia nhập Barca

Nhưng Ferran Torres, người cách đây một năm rưỡi rời Valencia với giá 25 triệu euro (cùng 12 triệu euro biến số), đã tận dụng một trong những điều khoản quan trọng trong hợp đồng ký với CLB Anh: trong trường hợp có lời đề nghị đến từ một đội lớn ở Tây Ban Nha, Man City phải để anh đàm phán.

"Những cầu thủ của chúng tôi sẽ không ra đi dễ dàng", Pep Guardiola cố gắng giữ Ferran và ông hiểu rằng Barca đang gặp khó khăn về kinh tế.

Tuy nhiên, Pep phải chấp nhận buông tay khi Ferran nhấn mạnh anh không nên ở nơi mà bản thân mình không muốn, vì sự nghiệp của một cầu thủ quá ngắn.

Khi GĐTT của Barca, Mateu Alemany, người mà Ferran có mối quan hệ tốt vì họ gặp nhau ở Valencia, đến Manchester vài tháng trước, mục tiêu được các bên xác định rất rõ ràng.

"Cậu sẽ là một trong những cầu thủ nhượng quyền thương mại của CLB", Alemany giải thích với chàng trai trẻ người Valencia.

Xavi cũng nói với Ferran Torres điều tương tự trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại cuối cùng, khiến anh hoàn toàn say mê về dự án mới tại Nou Camp.

Ferran Torres được Barca hứa hẹn xây dựng thành một hình ảnh lớn

Ở Man City, Pep không thể đảm bảo Ferran trong ngắn hạn sẽ trở thành thủ lĩnh của CLB, khi có quá nhiều ngôi sao trong đội hình (De Bruyne, Sterling, Mahrez, Bernardo Silva...). Vì thế, anh chọn Barca.

Ferran Torres là mẫu cầu thủ đam mê và đầy tham vọng. Anh luôn chiến đấu để đá chính, cũng như đóng vai trò then chốt trong đội. Barca mang đến cơ hội để cầu thủ 21 tuổi người Tây Ban Nha trở thành thủ lĩnh trong dự án mới của Xavi.

Ngưỡng mộ Ronaldo, kế thừa Messi

Tham vọng là khát khao chiến đấu của Ferran Torres có ảnh hưởng lớn từ Cristiano Ronaldo, người mà anh sử dụng các video trên YouTube để luyện tập.

Torres ngưỡng mộ và rất thích sự chuyên nghiệp của Ronaldo. "Từ khi còn nhỏ, cậu ấy đã rất chăm sóc bản thân, quan tâm về thức ăn và chuẩn bị thể lực", Santi Denia, người hướng dẫn anh ở các cấp độ đội trẻ Tây Ban Nha tiết lộ.

Ở Manchester, Ferran có một chuyên gia dinh dưỡng, một đầu bếp và một HLV thể chất mà anh làm việc trong phòng tập thể dục tại nhà.

Được đào tạo tại Valencia từ năm 6 tuổi, Ferran đi từ cầu thủ chạy cánh bó nhiều hơn vào trung lộ. Đây cũng là cách chơi mà Ronaldo bắt đầu thay đổi khi đến Real Madrid, đặc biệt là thời gian làm việc cùng HLV Carlo Ancelotti.

Xavi muốn Ferran Torres trở thành Messi mới của mình

Khi làm việc cùng Guardiola, trong bối cảnh Gabriel Jesus và Kun Aguero vắng mặt, Ferran cải thiện hơn nữa sự đa năng của mình. Luis Enrique cũng hỗ trợ anh ở đội tuyển Tây Ban Nha.

"Ferran đến như một cầu thủ chạy cánh, nhưng có lẽ cậu ấy nên cân nhắc chơi ở vị trí tiền đạo trung tâm. Cậu ấy có trực giác để biết chính xác bóng sẽ đi đến đâu", Pep giải thích.

Real Madrid từng 4 lần tiếp cận Ferran nhưng không thành. Barca cũng có một thất bại khi muốn kéo anh về Nou Camp.

Bây giờ, khi Ansu Fati chấn thương dai dẳng, Barca trở lại đàm phán với Ferran Torres và thành công.

Xavi đánh giá cao Ferran và muốn biến anh thành một "số 9 ảo" mới của Barca. Cựu cầu thủ Valencia sẽ tái hiện vai trò của Messi trước đây, khi hoạt động ở cánh phải lẫn khu cấm địa đối phương.

Barca kết thúc năm 2021 với vị trí thứ 7 La Liga cùng quá nhiều bê bối. Với Ferran Torres, CLB xứ Catalunya thực hiện vụ cá cược lớn để trở lại về mặt thể thao cũng như thương mai.

Đại Phong

Pogba xuống nước MU, Barca công bố Ferran Torres

Pogba xuống nước HLV Rangnick và MU, Barca công bố ký Ferran Torres, HLV Conte tin Harry Kane ở lại Tottenham là những tin chuyển nhượng mới nhất hôm nay, 25/12.

Tại hội thảo Nguồn nhân lực công nghệ và thương mại hóa sản phẩm công nghệ vừa được tổ chức tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (Học viện CNBCVT), bà Trương Lý Hoàng Phi - TGĐ VinTech City cho rằng, Việt Nam cần khoảng 1 triệu lao động về CNTT vào năm 2020.

Ở Việt Nam, hiện có 3 mô hình hợp tác chủ yếu giữa các trường đại học và các doanh nghiệp CNTT. Mô hình thứ nhất giúp giải quyết vấn đề đầu ra, thứ 2 là kết hợp đào tạo và thứ 3 là doanh nghiệp hoặc các cựu sinh viên thành công quay trở lại tài trợ các hoạt động cho nhà trường.

Theo bà Trương Lý Hoàng Phi, sau khi khảo sát tại 54 trường đại học có đào tạo về ngành CNTT, VinTech phát hiện ra 3 lỗ hổng lớn. Đầu tiên, đó là việc thiếu các mối quan hệ hợp tác giữa doanh nghiệp với các nhà nghiên cứu, sáng chế trong nhà trường.

Hội thảo Nguồn nhân lực công nghệ và thương mại hóa sản phẩm công nghệ vừa được tổ chức tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. Ảnh: Trọng Đạt

Để tạo nên một hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam, việc hình thành nên tư duy khởi nghiệp ngay trong các trường đại học là điều rất quan trọng. Hơn ai hết, nhà trường phải chính là nơi ươm mầm cho các ý tưởng này. Tuy nhiên ở Việt Nam, vai trò của nhà trường trong việc giúp sinh viên hình thành nên tư duy khởi nghiệp là một khoảng trống cần phải được bù đắp.

Bên cạnh đó, khi có ý tưởng và sản phẩm, các sinh viên Việt Nam lại phải đối mặt với việc thiếu hụt một hệ sinh thái hỗ trợ cho quá trình khởi nghiệp. Đây chính là những lỗ hổng lớn đối với việc phát triển nguồn nhân lực về CNTT tại Việt Nam.

Làm thế nào để Việt Nam có được 1 triệu nhân lực về CNTT?

Theo ông Đặng Hoài Bắc - Phó Giám đốc Học viện CNBCVT, con số 1 triệu nhân lực CNTT chất lượng cao là thách thức thực sự đối với Việt Nam trong thời gian tới. Không chỉ riêng Việt Nam, ngành ICT của Nhật Bản cũng đang thiếu khoảng 3 triệu lao động từ nay cho đến năm 2025.

Ông Bắc cho rằng, với chính sách các trường đại học tự chủ 100% về kinh tế, so với các trường khối kinh tế, các trường đào tạo về công nghệ, đặc biệt là các trường công lập sẽ phải chịu áp lực lớn hơn rất nhiều.

Điều này đến từ việc giới trẻ Việt Nam dường như thích thú hơn với các trường đại học thuộc khối tài chính, ngân hàng. Tuy nhiên, nhờ sự phát triển và tham gia tích cực của các doanh nghiệp công nghệ vào công tác đào tạo, xu thế này trong thời gian gần đây đã trở lại thế cân bằng.

Theo ông Đặng Hoài Bắc - Phó Giám đốc Học viện CNBCVT, với xu hướng các bạn trẻ ngày nay quan tâm nhiều đến các ngành tài chính, ngân hàng, việc thúc đẩy đào tạo ngành CNTT sẽ đem tới sự cân bằng cho xã hội. Ảnh: Trọng Đạt

“Nếu chúng ta cứ đào tạo ra những người đếm tiền mà không tạo ra những người làm ra tiền thì xã hội sẽ trở nên mất cân bằng và thiếu ổn định”, ông Bắc nói.

Để giải quyết thách thức về sự thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ, thầy Bắc cho rằng điều này nếu chỉ một mình các trường đại học thì không thể làm được. Thay vào đó, cần phải có sự chung tay giúp sức từ phía các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước.

Ở góc nhìn của một doanh nghiệp công nghệ, bà Trương Lý Hoàng Phi cho rằng, thay vì hợp tác với các trường đại học theo những mô hình trước đây, VinTech muốn đi sâu hơn bằng việc tạo ra một quỹ tài trợ nghiên cứu ứng dụng (VinTech Fund).

Các chương trình hợp tác và hỗ trợ của Vintech Fund bao gồm việc giúp hình thành nên các CLB công nghệ và khởi nghiệp ngay trong các trường đại học, qua đó tạo ra tư duy khởi nghiệp cho các bạn sinh viên.

Bà Trương Lý Hoàng Phi - TGĐ VinTech City có góc nhìn tích cực hơn khi cho biết VinTech sẽ đóng góp vào việc đào tạo ngành CNTT thông qua việc rót vốn từ quỹ đầu tư VinTech Fund. Ảnh: Trọng Đạt

VinTech cũng muốn hợp tác với các trường đại học bằng việc tạo ra các học kỳ doanh nghiệp bằng cách chia sẻ nguồn lực chuyên môn để tạo ra những chương trình học phù hợp với tiêu chuẩn nguồn nhân lực của thị trường.

Bên cạnh đó, VinTech sẽ lấp đầy khoảng trống trong các công tác nghiên cứu bằng việc tài trợ cho phòng lab của các trường đại học. Với các sản phẩm khoa học công nghệ có tính ứng dụng cao của thày cô giáo và các bạn sinh viên, VinTech Fund cũng có thể cấp vốn để giúp thương mại hóa các sản phẩm ra thị trường.

Chia sẻ về quan điểm của mình, ông Nguyễn Thành Nam, Phó chủ tịch Đại học FPT cho rằng, 1 triệu nhân lực về CNTT chỉ là một con số tượng trưng. Theo ông Nam, với sự phát triển của ngành công nghệ, càng có nhiều nhân lực về CNTT sẽ càng tốt.

Các trường đại học sẽ bị giới hạn về số lượng đào tạo, tuy nhiên nhu cầu của thị trường đối với nhân lực ngành CNTT là vô hạn, do đó sẽ chẳng có lời giải nào thỏa đáng để phát triển nhân lực ngành CNTT ngoài việc thúc đẩy tinh thần tự học của các bạn sinh viên. Đây sẽ là nguồn bổ sung quan trọng nhất về lực lượng nhân sự CNTT mà Việt Nam đang còn thiếu.

Trọng Đạt

Theo trang PolitiFact, tin giả là những chất liệu không thật, được nhào nặn công phu để trông giống các thông tin đáng tin cậy, dễ dàng lan truyền tới số đông. Dù tin giả luôn tồn tại, nhưng chính các phương tiện mới như mạng xã hội hay các ứng dụng nhắn tin đã giúp tin giả phát tán với tốc độ chóng mặt.

Hình ảnh minh họa cho từ Fake news của hãng từ điển Collins.

Đức là một trong những quốc gia hành động nhanh và kiên quyết trong cuộc chiến chống tin tức giả. Ngày 30/6/2017, Nghị viện Đức đã thông qua một dự luật nhằm xử lý các phát ngôn gây thù hận, các tài liệu phạm tội và các tin tức giả trên các mạng xã hội. Theo đó, các nền tảng mạng xã hội phải xóa bỏ các nội dung kể trên trong vòng 24 giờ sau khi nhận được thông báo, nếu không sẽ phải đối mặt với mức phạt lên tới 50 triệu euro.

Liên minh châu Âu (EU) ngày 5/12/2018 cũng đã công bố Hệ thống Kế hoạch hành động chống tin tức giả (APAD) giúp các nước thành viên cảnh báo lẫn nhau trước tình trạng tung tin giả mạo trên mạng nhằm chia rẽ chính trị và cổ súy cho chủ nghĩa cực đoan. 

Mới đây nhất, ngày 8/5/2019, Quốc hội Singapore đã thông qua luật chống "tin tức giả mạo". Theo đó, chính phủ Singapore yêu cầu các mạng xã hội (MXH) như Facebook và Twitter gắn cảnh báo bên cạnh những nội dung đăng tải mà nhà chức trách xác định là giả mạo, đối với các trường hợp nghiêm trọng thì phải gỡ bỏ nội dung.

Nếu một hành động phát tán tin giả bị đánh giá là độc hại và gây tổn hại lợi ích của Singapore, các công ty có thể bị phạt tiền lên tới 1 triệu SGD (tương đương 735.000 USD). Người lan truyền tin giả với dụng ý xấu, gây tổn hại nghiêm trọng lợi ích cộng đồng có thể đối mặt với bản án 10 năm tù.

Muôn hình vạn trạng của tin giả 

Tại Việt Nam, một trong những sự cố lớn trong làng báo về tin giả là vào cuối năm 2016 liên quan đến vụ nước mắm nhiễm Arsen, khi nhiều cơ quan báo chí dẫn nguồn khảo sát của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) đăng tải thông tin sai sự thật, khiến nhiều người tiêu dùng lo sợ nước mắm truyền thống có chứa chất độc Arsen vô cơ (thạch tín) có hại cho sức khỏe.

Thông tin sai sự thật về nước mắm truyền thống nhiễm Arsen gây hại cho sức khỏe từng khiến nhiều người tiêu dùng lo lắng.

Thực tế, thành phần Arsen có trong nước mắm truyền thống là Arsen hữu cơ, tồn tại tự nhiên trong hải sản và hoàn toàn không gây hại với sức khỏe con người. Dù các báo đăng thông tin sai sau đó đã đưa thông tin cải chính, nhưng vẫn ảnh hưởng lớn tới tâm lý người tiêu dùng đối với nước mắm truyền thống.

Thông tin giả do tài khoản Phạm Thị Mùi đưa lên Facebook vào ngày 20/7/2017.

Nguồn tin giả nhiều nhất tại Việt Nam là từ các mạng xã hội như Facebook hay Google. Có thể điểm qua một số vụ việc như vào tháng 7/2017, tài khoản Facebook Phạm Thị Mùi đăng hình ảnh cứu nạn máy bay kèm thông tin máy bay rơi tại Nội Bài vì mưa to. Tin giả này lập tức được phát tán rất nhanh trên Facebook. Dù sau đó đã gỡ bỏ nội dung, nhưng chị Phạm Thị Mùi vẫn bị cơ quan chức năng nhanh chóng tìm ra và bị xử phạt hành chính.

Đối tượng Đào Xuân Hòa tại cơ quan công an.

 Hơn 1 tháng sau, ngày 12/9/2017, UBND TP. Thái Nguyên cũng đã xử phạt 12,5 triệu đồng đối với Đào Xuân Hòa (26 tuổi, ở huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) vì hành vi tung tin đồn “vỡ đập hồ Núi Cốc” trên mạng xã hội, gây hoang mang dư luận.

Thực tế tại Việt Nam, không ít nhà báo đã bị lừa bởi thông tin trên mạng xã hội. Chẳng hạn vụ đăng tải thông tin về dàn siêu xe gắn biển xanh của thành phố Cần Thơ, nhưng thực chất chỉ là xe đồ chơi mô hình được chụp dưới gầm giường, hoặc bài tập làm văn của em bé viết thư cho bố công tác ở đảo xa, hay cậu bé 11 tuổi tự tử vì không có áo mới đến trường… Hệ lụy là nhiều cơ quan báo chí đã bị cơ quan quản lý nhắc nhở, xử phạt.

Dàn “siêu xe” mang biển xanh tỉnh Cần Thơ thực chất chỉ là xe đồ chơi.

Có thể nói dù cố ý hay vô ý, các tin tức giả đã, đang và sẽ xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, từ báo chí chủ lưu đến các loại hình truyền thông xã hội. Những câu chuyện giả mạo được chia sẻ rộng rãi trên truyền thông xã hội và sau đó được Google và các công cụ tìm kiếm khác xếp hạng cao giúp chúng được tìm thấy dễ dàng hơn và gia tăng cảm giác tin tưởng của người đọc đối với chúng. 

Tin giả, nhưng hậu quả thật

Gần đây hơn là vụ việc sản phẩm bột canh Hải Châu bị các tài khoản Facebook và các trang tin tố lừa đảo người tiêu dùng vì không có hàm lượng I-ốt. Xuất phát từ một văn bản kiểm định mẫu bột canh Hải Châu tại Điện Biên hồi cuối 2018 có kết quả không chứa hoặc không đủ hàm lượng I-ốt, các cơ quan chức năng đã lập đoàn kiểm tra tại nhà máy sản xuất bột canh Hải Châu ở Hưng Yên trong tháng 3/2019, cũng như kiểm định độc lập trên sản phẩm bán tại hệ thống cửa hàng bán lẻ VinMart và đều có kết quả đủ hàm lượng I-ốt trong sản phẩm. 

Theo lý giải từ phía công ty Hải Châu, mẫu kiểm định tại Điện Biên không xác định rõ được xuất xứ lô hàng, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản nên không loại trừ khả năng thành phần I-ốt bị bay hơi do bảo quản kém hoặc hết hạn dụng, hoặc thậm chí bị lẫn hàng giả.

Dù các cơ quan báo chí cũng đã vào cuộc, xác minh thông tin kiểm định bột canh Hải Châu và khẳng định đủ hàm lượng I-ốt, nhưng các thông tin sai lệch về vụ việc vẫn tiếp tục phát tán mạnh trên Facebook vào cuối tháng 4 và đầu tháng 5 vừa qua khiến người tiêu dùng lo lắng. Hậu quả, công ty Hải Châu cho biết doanh số bột canh đã bị sụt giảm hàng chục tỷ đồng trong tháng 5/2019. 

Một vụ việc khác là sản phẩm sữa tươi trong chương trình Sữa học đường tại Hà Nội của Vinamilk được bổ sung thêm 14 vi chất dinh dưỡng. Các thông tin về vụ việc từ báo chí chưa hẳn là tin giả, nhưng có nhiều quan điểm trái chiều nhau, cả ủng hộ và phê phán việc thêm vi chất dinh dưỡng vào sữa tươi, dẫn tới các thông tin đồn đoán thiếu chính xác ngoài lề vụ việc. 

Ngay cả khi đã có kết luận của Thanh Tra Bộ Y tế và Viện dinh dưỡng Quốc gia về việc Vinamilk bổ sung 14 vi chất vào sữa tươi là hoàn toàn đúng quy định và hợp lý, thông tin đồn đoán và suy diễn về vụ việc vẫn tiếp tục được phát tán thành tin giả trên Facebook, khiến nhiều cha mẹ học sinh lo lắng và phản ứng bằng cách không cho con tiếp tục tham gia chương trình Sữa học đường.

Theo thông tin do Vinamilk cung cấp, hậu quả thiệt hại kinh tế trong vụ việc này là rất lớn, bị sụt giảm hơn 700 tỷ đồng doanh thu trong 40 ngày đầu quý II (so với 40 ngày cuối quý I). Chưa hết, cổ phiếu của Vinamilk còn bị mất giá 7.600 đồng/cố phiếu, tương đương bị giảm giá trị vốn hóa hơn 13.236 tỷ đồng.

Hệ lụy nghiêm trọng: Công chúng mất niềm tin vào truyền thông

Trong cuốn sách nổi tiếng The Sapien (Lược sử loài người), tác giả Yuval Noah Harari đã chỉ ra rằng trao đổi tin tức là nhu cầu căn bản của con người. Loài vượn cổ đại Homo Sapien đã tiến hóa thành loài người nhờ khả năng tán gẫu, chia sẻ thông tin, cơ sở để hình thành ngôn ngữ và tập hợp lại thành những bầy đàn lớn để phát huy sức mạnh tập thể. Cùng với khả năng chia sẻ thông tin, loài người tiền sử cũng đã hình thành khả năng tín nhiệm thông tin, tin tưởng nghe theo con đầu đàn để cùng săn bắt hái lượm và sinh tồn.

Nhu cầu cập nhật tin tức của con người hiện đại vẫn không thay đổi, chúng ta vẫn quan tâm đến những thông tin gần gũi với mình, có liên quan hoặc có khả năng tác động tới mình. Tuy nhiên, phạm vi tiếp nhận tin tức của con người hiện đại rộng hơn rất nhiều, từ môi trường hàng ngày xung quanh, từ sách báo, truyền hình, Internet… nên cách tiếp nhận cũng trở nên thụ động hơn, thiếu dần khả năng xác tín thông tin. 

Sự phát triển của Internet đang khiến nhiều độc giả chuyển sang đọc tin tức trên các MXH, bỏ qua các nguồn tin chính thống như báo chí, phát thanh truyền hình.

Với sự phát triển bùng nổ của các MXH như Facebook, tin tức trở nên tràn ngập và áp đảo các nguồn tin chính thống như báo đài, truyền hình cả về tốc độ và số lượng tin tức. Nhiều người chuyển sang đọc tin mới trên MXH vì nhanh hơn, bỏ thói quen đọc báo xem truyền hình, nhưng kèm theo đó là sự nhẹ dạ cả tin, thiếu thận trọng trước tin giả.

Không chỉ cả tin, người dùng các MXH còn bị tin giả lợi dụng tâm lý thích “câu like” để phát tán các nội dung có tính giật gân, gợi sự tò mò hiếu kỳ. Khi gặp các nội dung như vậy, chúng ta thường có phản xạ muốn chia sẻ ngay cho bạn bè mình mà không quan tâm nhiều tới việc đánh giá hay kiểm chứng thông tin là thật hay giả. Đó cũng chính là lúc chúng ta tiếp tay cho tin giả, vô tình trở thành người phạm pháp vì phát tán thông tin sai sự thật.

Ngoài những thiệt hại về kinh tế, một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất mà tin giả gây ra là làm suy giảm niềm tin của công chúng vào truyền thông nói chung và của báo chí chủ lưu nói riêng. Tin giả khiến cho công chúng không xác định được đâu là những nguồn tin đáng tin cậy để tiếp nhận, luôn ở trạng thái ngờ vực, tham khảo cả những nguồn tin không chính thống dẫn đến bị nhiễu loạn thông tin.

Vì vậy, khi là một người sử dụng mạng xã hội, chúng ta nên chọn lọc tin tức từ những nguồn có độ xác tín cao, đồng thời tạo cho mình thói quen suy đoán xem độ chính xác của tin tức tới đâu. Để ngăn chặn sự phát tán của tin giả trên môi trường MXH, thì cách hiệu quả nhất là mỗi người dùng đều cần có khả năng đề kháng trước những thông tin sai sự thật và không tiếp tay cho việc phát tán.

Trịnh Phong